Kiedy spółki doczekają się PPE?

Stan prac nad wprowadzeniem w spółkach Grupy Kapitałowej KGHM Pracowniczych Programów Emerytalnych był jednym z wiodących tematów obrad Rady ZZPPM 18 września br. Niestety, nikt z władz Polskiej Miedzi pomimo wysłanego z dużym wyprzedzeniem zaproszenia nie uznał za stosowne przybyć osobiście.
Szkoda, że tak się stało, bo zapewne spotkaliby się z życzliwym przyjęciem ze strony członków Rady i podziękowaniami za konsekwentne wdrażanie zapisów porozumienia z sierpnia 2017 r. kończącego spór zbiorowy ZZPPM.
We wspomnianym dokumencie znalazł się bowiem zapis mówiący, iż zarząd KGHM zobowiązuje się do przeprowadzenia do końca 2017 roku analizy skutków wdrożenia PPE w Grupie Kapitałowej, tak by od początku 2018 roku było możliwe rozpoczęcie rozmów zarządów poszczególnych spółek z zakładowymi organizacjami związkowymi o możliwości uruchomienia Pracowniczego Programu Emerytalnego.
Przewodniczący ZZPPM Ryszard Zbrzyzny, omawiając zaawansowanie prac nad wprowadzeniem w spółkach PPE, przypomniał, iż pierwsze prace nad jego wdrożeniem w KGHM rozpoczęły się z inicjatywy naszego związku już w 1998 roku, czyli natychmiast po wejściu w życie pierwszej wersji ustawy o pracowniczych programach emerytalnych. Od początku ZZPPM walczył też o wprowadzenie PPE nie tylko dla pracowników głównego ciągu technologicznego, ale również dla zatrudnionych w Grupie Kapitałowej. Rozmowy w tej sprawie prowadzono zarówno ze wszystkimi kolejnymi prezesami zarządu KGHM, jak też z zarządami poszczególnych spółek. Postulat wprowadzenia Programu formułowano w ramach wielu sporów zbiorowych ogłaszanych zarówno przez Centralę ZZPPM, jak i przez zakładowe zarządy związku.
– Niestety, w większości tych firm NSZZ Solidarność tradycyjnie nie tylko nie dawała nam żadnego wsparcia, ale manifestowała wręcz swój sprzeciw. Dla prezesów taki brak jedności związkowej był doskonałą wymówką do odmowy. Jednak pomimo niepowodzeń ZZPPM się nie poddawał. Przełomowym momentem stało się sformułowanie przez nasz związek sześciu postulatów płacowych i socjalnych zgłoszonych do zarządu KGHM w kwietniu 2017 roku.
Jeden z nich brzmiał: „Domagamy się podjęcia decyzji właścicielskiej w sprawie wprowadzenia w krajowych spółkach grupy kapitałowej KGHM Polska Miedź S.A. Pracowniczego Programu Emerytalnego na wzór funkcjonującego w Spółce KGHM Polska Miedź S.A.”.
Dzisiaj żądanie to jest bliskie realizacji. Z informacji, jaką uzyskaliśmy z Biura Zarządu oraz organizacji zakładowych ZZPPM, wynika, iż proces wdrażania PPE w spółkach wchodzi w fazę finałową. Jeśli obecny rząd nie zrobi nam jakiejś niemiłej niespodzianki, już za kilka miesięcy ich załogi wreszcie będą mogły być objęte tym dodatkowym ubezpieczeniem emerytalnym. W całej grupie przeprowadzono bowiem spotkania uzgodnieniowe pracodawców z organizacjami pracowniczymi. Ich wynikiem było określenie składki podstawowej na poziomie 3,5 oraz podpisanie stosownych umów. Dokumentacja ta została złożona do Komisji Nadzoru Finansowego wraz z wnioskiem o rejestrację PPE. Teraz trzeba tylko czekać na decyzję. Wiemy też, że prace legislacyjne nad uchwaleniem ustawy o Pracowniczych Programach Kapitałowych, będących konkurencją dla PPE, przedłużają się. Zapewne nowe regulacje zaczną obowiązywać dopiero od połowy 2019 roku. To dobra wiadomość dla pracowników. Nowa ustawa zakłada bowiem, iż PPK będzie obowiązkowe wszędzie tam, gdzie nie funkcjonuje PPE.
PPE jest moim zdaniem zdecydowanie korzystniejszą dla pracowników formą zabezpieczenia emerytalnego – podkreślił przewodniczący

Warto przeanalizować
Różnice pomiędzy PPK a PPE
Polacy, którzy chcą odkładać środki na przyszłą emeryturę w ramach III filaru systemu emerytalnego, powinni rozpatrzyć dwie formy oszczędzania: Pracownicze Plany Kapitałowe oraz Pracownicze Programy Emerytalne.
Zasadnicza różnica między PPE (ustawa działa od 2004 r.) a PPK (ustawa powołująca je do życia od 2019 r. ma dopiero zostać uchwalona) sprowadza się do obligatoryjności. PPE są dobrowolne, PPK będą tworzone przymusowo przez pracodawców (chyba że ci wcześniej zarejestrowali PPE), choć w obydwu wypadkach to do pracowników należeć będzie ostatnie zdanie co do uczestnictwa w programie.
Oba programy mają swoich zwolenników i przeciwników. Warto więc przeanalizować oba systemy i wyrobić sobie własny pogląd.
Do najważniejszych różnic pomiędzy PPE a PPK należy kwestia dobrowolności. Funkcjonujące już PPE są nieobowiązkowe. Pracodawca może, ale nie musi, utworzyć PPE. Ponadto nawet po jego uruchomieniu pracownicy nie są zobowiązani do niego przystąpić.
Z kolei zapowiadane PPK będą obligatoryjne dla pracodawców. Co prawda przystąpienie do nich nie będzie obowiązkowe, jednak funkcjonować ma zasada automatycznego zapisu. Możliwość zawieszenia uczestnictwa w PPK będzie warunkowana złożeniem pisemnego wniosku, z zastrzeżeniem ponownego automatycznego zapisu po upływie kilku miesięcy (prawdopodobnie raz na dwa lata). W praktyce dla wielu ludzi stanowić to może pułapkę, z której nie będzie się można wydostać.
Zakłada się, że do PPK składki podstawowe mają opłacać zarówno pracodawcy (w wysokości 1,5% wynagrodzenia pracownika), jak też osoby zatrudnione (w wysokości minimum 2% netto).
Dla porównania: PPE oparte jest na zasadzie obowiązkowej składki wpłacanej przez pracodawcę, więc nasze miesięczne pobory nie ulegają pomniejszeniu.
Jeśli szczęśliwie dobrniemy do wieku emerytalnego jako uczestnicy PPK, będziemy mieli prawo wypłacić do 25 proc. zgromadzonych środków w razie poważnego zachorowania oraz nawet 100 proc. środków na pokrycie wkładu własnego na zakup nieruchomości mieszkaniowej (ale te pieniądze trzeba zwrócić w ciągu 15 lat).
Z kolei przy wypłacie na emeryturę to PPE jest bardziej elastyczne, bo bez przeszkód można podjąć wszystkie zgromadzone środki i przeznaczyć je na dowolny cel. W przypadku PPK można tak będzie zrobić z maksymalnie 25 proc. zgromadzonych środków, a pozostałe 75 proc. będzie wypłacane w ratach przez 10 lat. Można też przeznaczyć środki na wykup polisy i wypłatę pieniędzy dożywotnio lub w określonym horyzoncie czasowym.
Tak wyglądają najbardziej istotne różnice pomiędzy dwoma systemami zabezpieczenia emerytalnego i wiele wskazuje na to, iż PPE jest bardziej korzystnym rozwiązaniem. Ponadto istnieją obawy, że PPK może w przyszłości podzielić los Otwartych Funduszy Emerytalnych. Składka na nie też była przymusowa. Zatem państwo ze zgromadzonymi tam pieniędzmi mogło zrobić, co chciało… i zrobiło, przekazując je praktycznie bez naszej zgody do beczki bez dna zwanej ZUS. Jaką mamy gwarancję, że nie będzie powtórki z rozrywki?
Wątpliwości jest wiele, dlatego tym bardziej ważne jest, by jeszcze w tym roku we wszystkich spółkach Polskiej Miedzi Pracownicze Programy Emerytalne zostały uruchomione.

Kiedy PPK wejdą w życie?
Ustawodawcy zakładają, że obowiązek tworzenia PPK będzie nakładany na przedsiębiorców stopniowo. Najwięksi pracodawcy mają czas, aby dostosować się do nowych przepisów, do 1 lipca 2019 roku. Planowany harmonogram uruchamiania PPK wygląda następująco:
od 1 lipca 2019 r. – w firmach zatrudniających co najmniej 250 osób
od 1 stycznia 2020 r. – w firmach zatrudniających co najmniej 50 osób
od 1 lipca 2020 r. – w firmach zatrudniających co najmniej 20 osób