Podatek, który dławi Zagłębie Miedziowe

Od ponad dekady tzw. „podatek od niektórych kopalin”, potocznie zwany podatkiem miedziowym, pozostaje jednym z największych obciążeń dla KGHM Polska Miedź S.A. i całego regionu Zagłębia Miedziowego. Mimo jego destrukcyjnego wpływu na kondycję finansową spółki oraz życie tysięcy pracowników, danina przez lata nie była reformowana. Teraz, po latach apeli ze strony związków zawodowych i samorządów, rząd Donalda Tuska zapowiedział wprowadzenie zmian. Ale czy to wystarczy?

 KGHM płaci, region traci

Od wprowadzenia podatku w 2012 roku KGHM przekazał do budżetu państwa ponad 30 miliardów złotych. O skali tego obciążenia, niech świadczy fakt dzisiejsza wartość giełdowa całego KGHM wraz z zamorskimi aktywami to około 26mld złotych. Podatek miedziowy to ogromna kwota, która mogłaby zostać zainwestowana w modernizację zakładów, nowe technologie, bezpieczeństwo pracy, i lokalny rozwój społeczny. Tymczasem pieniądze te odpływają do budżetu centralnego, a cały nasz region pozostaje sam ze wszystkimi problemami społecznymi i gospodarczymi. Podatek w obecnej formie nie uwzględnia realnych kosztów produkcji ani cykli koniunkturalnych. Niezależnie od tego, czy cena miedzi spada, czy KGHM ponosi wysokie nakłady inwestycyjne –daninę trzeba zapłacić. To destabilizuje sytuację finansową spółki, wpływa na ograniczenie zatrudnienia, wstrzymywanie projektów i osłabienie konkurencyjności na rynku globalnym.

Tysiące rodzin w cieniu jednej decyzji

Warto podkreślić, że nasze Zagłębie Miedziowe to jeden z nielicznych już  regionów w Polsce, gdzie przemysł wydobywczy nadal jest żywą i silną gałęzią gospodarki. Praca w KGHM i firmach zależnych to chleb dla tysięcy rodzin. Każde osłabienie spółki –niezależnie od przyczyn –ma bezpośrednie konsekwencje dla lokalnej społeczności: mniejsze inwestycje, ograniczenia w zatrudnieniu, stagnacja gospodarcza i odpływ młodych ludzi.

Zapowiedzi rządu – krok we właściwą stronę

W lipcu 2025 roku premier Donald Tusk ogłosił, że jego rząd przygotowuje zmiany w zasadach naliczania podatku miedziowego. Zgodnie z zapowiedziami, nowy model ma być bardziej „elastyczny i sprawiedliwy” – oparty m.in. na uwzględnianiu kosztów wydobycia i zmienności cen surowców. Część wpływów z podatku miałaby również trafiać z powrotem do regionów górniczych.

– To krok we właściwą stronę, na który pracownicy KGHM czekali od lat.

– komentuje Ryszard Zbrzyzny, przewodniczący ZZPPM-

Jednak zapowiedzi to jeszcze nie reforma. Dopóki nie zobaczymy konkretnej ustawy, realnych przepisów i mechanizmów ochronnych, trudno mówić o sukcesie. Potrzebujemy systemowych zmian, które zagwarantują stabilność spółki w dłuższej perspektywie – nie tylko kosmetycznych korekt.

Co istotne, Związek Zawodowy Pracowników Przemysłu Miedziowego jako jedyna organizacja związkowa został oficjalnie zaproszony osobiście przez Ministra Finansów do konsultacji i wyrażenia swojej opinii w sprawie planowanych zmian w podatku. To ważne wyróżnienie i dowód na to, że głos pracowników Zagłębia Miedziowego zrzeszonych w szeregach nasze organizacji zaczyna być dostrzegany na szczeblu rządowym. Jesteśmy postrzegani jako odpowiedzialny i merytoryczny partner dialogu społecznego. Związek zawsze dążący do porozumienia a nie konfrontacji.

W opinii na temat planowanej zmiany podatku miedziowego ZZPPM, reprezentując interesy załogi, jasno przedstawił swoje stanowisko: podatek w obecnej formie szkodzi zarówno KGHM, jak i całemu regionowi, a wszelkie zmiany muszą być realne, trwałe i korzystne dla przyszłości przemysłu miedziowego w Polsce.

Nie ma silnego przemysłu bez sprawiedliwego państwa

Związki zawodowe i samorządy Zagłębia Miedziowego jasno mówią: jeśli rząd rzeczywiście chce zadbać o przyszłość polskiego przemysłu i zapewnić sprawiedliwy rozwój regionów, musi wprowadzić gruntowną reformę podatku miedziowego. Reforma ta powinna obejmować:

• uzależnienie wysokości podatku od aktualnych wyników finansowych spółki,
• elastyczność w przypadku gwałtownego spadku cen miedzi,
• częściowy zwrot wpływów do regionu, który generuje te środki,
• ochronę miejsc pracy i wsparcie dla inwestycji w nowoczesne technologie.

Bez tych zmian KGHM –jeden z ostatnich narodowych gigantów przemysłu ciężkiego –będzie stopniowo tracił grunt pod nogami. A wraz z nim –tysiące rodzin, które przez dekady budowały potęgę polskiej miedzi.

Nie chcemy jałmużny ani politycznych gestów –chcemy uczciwej, długofalowej polityki gospodarczej, która nie odbiera, lecz wspiera rozwój . Przyszłość KGHM to przyszłość całego regionu.